Uçuşan Fikirler Blogu Yazılar

Günlemek Ne Demek? Kültürlerin Zamanla Dansı Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak, dünyanın farklı köşelerinde insanların zamanı, geçmişi ve geleceği nasıl algıladıklarını gözlemlemek her zaman büyüleyici olmuştur. Her toplumun kendi zaman algısı, yaşam döngüsünü yenileme biçimi ve kültürel “şimdi”yi güncelleme yolları vardır. Tam da bu noktada karşımıza çıkan bir kelime var: günlemek. Basit bir ifadeyle “güncellemek” ya da “yenilemek” gibi görünse de, bu sözcüğün köklerinde çok daha derin bir kültürel anlam gizlidir. “Günlemek” aslında sadece bir eylem değil; insanın zamanı, toplumu ve kimliğini yeniden şekillendirme ritüelidir. Ritüellerin Gücü: Günlemenin Kolektif Hafızadaki Yeri Antropolojik açıdan ritüeller, toplumların kendilerini tekrar hatırlama…

Gelin Güvey Olmak Ne Demek? İnsan Psikolojisinde Bir Dönüşüm Ritüeli Bir psikolog olarak insan davranışlarının ardındaki görünmez motivasyonları anlamaya çalışırken sık sık düşünürüm: Neden bazı kelimeler, yalnızca bir olayı değil, bir duyguyu, bir geçişi, bir kimlik değişimini de taşır? “Gelin güvey olmak” tam da böyle bir ifadedir. İlk bakışta sadece evlenmeyi anlatır gibi görünür; oysa aslında insanın benliğini yeniden yapılandırdığı, duygusal, bilişsel ve sosyal düzeyde dönüşüm yaşadığı bir süreci temsil eder. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Kimliğin Yeniden İnşası İnsanın düşünsel yapısı, sürekli olarak anlam üretme eğilimindedir. Bilişsel psikolojiye göre her yeni yaşam olayı, zihin tarafından yeniden yapılandırma sürecinden geçirilir. Evlilik de…

En İyi Güneş Enerjisi Paneli Hangisi? Tarihsel Arka Plan, Güncel Teknolojiler ve Akılcı Seçim Kriterleri “En iyi güneş paneli” sorusu tek bir marka ya da modelle cevaplanamaz; çünkü “en iyilik” kullanım senaryosuna, iklime, kuruluma ve bütçeye göre değişir. Yine de günümüz teknolojilerini, akademik tartışmaları ve pratik kriterleri bir araya getirince, kimin için hangi panelin “en iyi” sayılacağı netleşir. Aşağıdaki rehber, ev çatısından santral ölçeğine kadar farklı ihtiyaçları karşılaştırarak kararınızı kolaylaştırır. 1) Kısa Tarihçe: Bell Labs’tan Tandem Hücrelere Modern fotovoltaik (FV) hikâyesi, 1954’te Bell Labs’in silikon hücreleriyle başlar. İlk nesil paneller pahalı ve düşüktü; ancak 1970’lerden itibaren yarı iletken endüstrisindeki birikim…

Kaptan Kimdir? Farklı Bakış Açılarıyla “Kaptan” Kavramını Yeniden Düşünmek Hepimiz hayatımızda en az bir kez “kaptan” kelimesini duymuşuzdur. Kimimiz için bir geminin direksiyonunda duran kişi, kimimiz için bir futbol takımını sırtlayan lider, kimimiz içinse hayatın fırtınasında yön gösteren bir rehberdir. Peki gerçekten “kaptan” kimdir? Kime “kaptan” denir? Bu sorunun tek bir doğru cevabı var mı, yoksa herkesin kendi penceresinden gördüğü farklı anlamlar mı var? İşte tam da bu noktada, konuyu farklı açılardan ele almayı seven biri olarak bu yazıyı kaleme almak istedim. Belki birlikte düşündükçe yeni cevaplara ulaşırız. — Kaptan: Sadece Bir Unvan mı, Yoksa Bir Sorumluluk mu? Kaptan kelimesi…

Bitkiye Şekerli Su Verilirse Ne Olur? Tatlı Bir Yanılsamanın Tarihsel Anatomisi Bir tarihçinin gözünden bakıldığında, bitkiye şekerli su verilirse ne olur? sorusu yalnızca biyolojik bir merak değil, insanın doğayla kurduğu ilişkinin, kontrol etme ve “iyilik yapma” arzusunun da simgesidir. Tarih boyunca insan, doğayı kendi niyetleriyle “iyileştirme” çabasına girdi: toprağı gübreyle zenginleştirdi, suyu tatlandırdı, tohumu seçti, genetikle oynadı. Fakat her iyilik niyeti, her zaman iyi sonuç vermedi. Tıpkı bitkiye şekerli su vermenin “besin” sanılırken aslında zarar verebilmesi gibi… Şekerin Keşfi ve Tatlılıkla Gelen Yanılsama Şekerin hikâyesi, insanlık tarihinde en tatlı ama en karmaşık dönüşümlerden biridir. 8. yüzyılda Arapların Akdeniz’e taşıdığı kamış…

Harakiri Hangi Kılıçla Yapılır? Japon Onur Geleneğinin Derinlerine Yolculuk Merhaba sevgili okur, Bazen bir konuya sadece tarihsel değil, insani bir merakla yaklaşmak gerekir. “Harakiri hangi kılıçla yapılır?” sorusu da böyle. İlk duyulduğunda ürkütücü gelebilir ama aslında Japon kültürünün onur, sadakat ve içsel dengeyle örülmüş bir geleneğini anlamanın kapısını aralar. Bu yazıda, tarihsel verilerden gerçek hikâyelere, sembolik anlamlardan toplumsal yansımalarına kadar bu kadim ritüelin ardındaki dünyayı birlikte keşfedeceğiz. Harakiri Nedir? Bir Ölüm Biçiminden Fazlası Harakiri ya da daha resmî adıyla seppuku, Japonya’da özellikle samuray sınıfına özgü bir onurlu intihar ritüelidir. “Hara” karın, “kiri” ise kesmek anlamına gelir. Yani kelimenin tam karşılığı…

IGA’nın Sahibi Kim? Avustralya’nın en bilinen süpermarket zincirlerinden biri olan IGA (Independent Grocers of Australia), tarihsel kökleri ve günümüzdeki yapısıyla dikkat çeker. Bu yazıda, IGA’nın sahiplik yapısını, tarihsel gelişimini ve günümüzdeki akademik tartışmaları ele alacağız. Tarihsel Arka Plan IGA’nın temelleri, 1926 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde atılmıştır. J. Frank Grimes önderliğinde bir grup bağımsız perakendeci, güçlerini birleştirerek Independent Grocers Alliance’ı kurmuşlardır. Bu yapı, küçük ölçekli bakkalların daha büyük zincirlere karşı rekabet edebilmesi için bir platform sağlamıştır. Avustralya’da ise IGA markası, 1988 yılında Davids Holdings tarafından tanıtılmıştır. İlk etapta 10 mağaza bu ağa katılmıştır. Davids Holdings, 1998 yılında Metcash tarafından satın alınmış…

Kayseri Hava İndirme Nerede? Bir Hikâyenin İçinden Yolculuk Bir gün, kalabalık bir sofrada, ailece yapılan uzun sohbetlerin ortasında, konu döndü dolaştı Kayseri’ye geldi. Sofranın en gençlerinden biri, meraklı gözlerle, “Kayseri Hava İndirme nerede?” diye sordu. O an, sadece coğrafi bir konumun ötesinde, bir hikâye anlatmanın tam zamanıydı. Çünkü bazı sorular vardır, cevapları sadece bilgi değil, duyguları da içinde taşır. Birlikte Başlayan Yolculuk Hikâyemiz, Ali ve Elif’in Kayseri’ye yaptıkları bir seyahatle başlıyor. Ali, askerlik anılarını her fırsatta hatırlayan, çözüm odaklı ve stratejik düşünen biri. Elif ise, insanlara dokunan, empatik bakış açısıyla olayları anlamlandırmaya çalışan bir kadın. İkisi, Kayseri’deki Hava İndirme Tugayı’nın…

Getir Kuryesi Sigara Getirir Mi? Dijital Dönüşüm ve Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Bir Bakış Dijitalleşen dünyamızda, alışveriş ve hizmet anlayışımız da hızla değişiyor. Bir zamanlar bakkaldan aldığımız ekmek, peynir ve diğer günlük ihtiyaçları artık mobil uygulamalar üzerinden hızlı bir şekilde temin edebiliyoruz. Ancak, bu dönüşümün bazı sınırlamaları ve kuralları da beraberinde getirdiğini unutmamak gerekir. Bu yazıda, dijital alışveriş dünyasının en popüler örneklerinden biri olan Getir üzerinden yola çıkarak, “Getir kuryesi sigara getirir mi?” sorusuna tarihsel bir perspektiften yaklaşacağız. Tüketim alışkanlıklarımızın nasıl evrildiği, yasal düzenlemeler ve toplumsal değişimler ışığında, sigara gibi ürünlerin dijital platformlar üzerinden nasıl bir yeri olduğunu inceleyeceğiz. Geçmişten Bugüne…